Czasami zdarza się tak, że dajesz coś komuś pochopnie albo Wasze stosunki na tyle się ochładzają, że chcesz wycofać się ze swojego wyboru. Jeśli jest to przedmiot, środki pieniężne czy nieruchomość, czyli walory o wysokiej wartości, to może nie być tak łatwo je odzyskać. Czy cofnięcie darowizny jest w ogóle możliwe? Sprawdzamy!
Wartość darowizny to zazwyczaj od kilkuset złotych do nawet kilkuset tysięcy złotych. W określonych przypadkach masz więc prawo zdecydować się na cofnięcie darowizny. Poniżej wyjaśniamy, jak w praktyce wygląda cofnięcie darowizny i czego należy dopilnować, by jej odwołanie było możliwe!
Czy można cofnąć darowiznę?
Każda darowizna o znacznej wartości powinna być uregulowana umową. W tym dokumencie spisane zostają prawa i obowiązki obu stron, co chroni je przed ewentualnymi nadużyciami. Umowa darowizny jest również podstawą do zapłaty podatku od spadków i darowizn, który w niektórych przypadkach trzeba uregulować.
Oczywiście nie ma konieczności, aby 100 zł otrzymane na urodziny, książka kucharska od babci czy kieszonkowe od wujka było regulowane umową. Jednak, gdy chodzi o bardziej wartościowe dobra, np. większą sumę pieniędzy, złotą biżuterię, samochód czy nieruchomość, to warto taką transakcję spisać zgodnie z zasadami prawa.
Umowę darowizny można zawrzeć ustnie, o ile tylko te ustne przyrzeczenia zostaną spełnione. Przykładowo, babcia obiecuje wnuczce, że przekaże jej złote kolczyki. Przedmiot zostaje przekazany, a umowa darowizny tym samym zawarta.
Wyjątkiem jest przekazanie nieruchomości, bo wtedy umowa darowizny wymaga spisania aktu notarialnego. Jest to standardowa procedura, gdy działka, dom czy mieszkanie zmieniają właściciela.
Nawet gdy akt notarialny został już spisany albo gdy zawarto już ustną umowę, jest możliwe odwołanie darowizny. Musimy jednak rozróżnić dwa przypadki – cofnięcie darowizny wtedy, gdy została już ona przekazana albo gdy jeszcze do jej przekazania nie doszło.
Jak cofnąć darowiznę?
Jeżeli umowa darowizny nie została jeszcze wykonana, to cofnięcie darowizny można przeprowadzić bez większych problemów i formalności. Taki gest to przejaw wyłącznie dobrej woli i darczyńca nie może na nim stracić. Jeśli więc na przykład obiecałeś dzieciom, że kupisz im działkę budowlaną, ale nagle zdarzył się losowy wypadek, który sprawił, że będziesz potrzebował tych pieniędzy, to bez żadnych konsekwencji możesz się wycofać ze swojej obietnicy. Wystarczy tylko umotywować swoją decyzję np. utratą pracy czy chorobą.
„Jeśli natomiast przedmiot darowizny został już przekazany, to aby wykonać odwołanie darowizny, trzeba udowodnić, że obdarowany wykazał się rażącą niewdzięcznością wobec darczyńcy. W aktach prawnych nie ma zdefiniowanych konkretnych przypadków takiego zachowania, ale chodzi m.in. o sytuacje, w których obdarowany zerwał z Tobą kontakt, obraża Cię czy działa na Twoją szkodę” – tłumaczą eksperci z www.aasapolska.pl
Aby odwołać darowiznę, najlepiej sporządzić oświadczenie na piśmie i przekazać je obdarowanemu. Jeśli dobrowolnie nie zwróci on danego przedmiotu, to pozostaje nam skierować sprawę do sądu.
Odwołanie darowizny – termin
Warto wiedzieć, że można zdecydować się na odwołanie darowizny bez względu na czas, który upłynął od jej przekazania. Trzeba jednak pamiętać o przestrzeganiu innego terminu. Odwołać darowiznę możesz maksymalnie w ciągu roku, licząc od dnia, kiedy dowiedziałeś się, że obdarowany dopuścił się rażącej niewdzięczności. Po upływie tego czasu cofnięcie darowizny nie jest już możliwe.
Kiedy nie można cofnąć darowizny?
Oprócz wspomnianego przez nas przekroczenia terminu są jeszcze dwa przypadki, kiedy darowizny cofnąć nie można.
Pierwszy z nich to sytuacja, kiedy obdarowany dopuścił się wobec Ciebie krzywd, a Ty mu wybaczyłeś. Jeśli zdecydujesz się na taki gest dobrej woli, a obdarowany będzie w stanie udowodnić to podczas ewentualnego postępowania sądowego (np. przedstawi nagranie albo powoła świadków), to tracisz prawo do zabrania z powrotem podarowanego przedmiotu czy nieruchomości.
Drugi przypadek jest wtedy, gdy darowizna jest słuszna, sprawiedliwa czy zgodna z normami moralnymi. Kodeks cywilny definiuje ją jako czyniącą zadość obowiązkowi wynikającemu z zasad współżycia społecznego. Co to może być?
Przykładowo, ojciec podarował synowi mieszkanie. Syn zachował się niewdzięcznie wobec ojca, bo rażąco go obraził. Jednak wtedy bierze się pod uwagę właśnie ten zapis Kodeksu cywilnego. W normalnych warunkach ojciec mógłby odebrać synowi mieszkanie, ale gdy przez całe jego dzieciństwo się nim nie interesował, a darowizna miała formę zadośćuczynienia, to wtedy nie może tego zrobić.
Czy można cofnąć darowiznę po 10 latach?
Jeżeli darowizna nie czyni zadość obowiązkowi wynikającemu z życia społecznego, niewdzięczność nie została wybaczona oraz nie minął roczny termin możliwy na odwołanie darowizny od odkrycia tej niewdzięczności, to można ją cofnąć nawet po 10 latach.
Termin, który upłynął od momentu podarowania, nie ma więc znaczenia.
Odwołanie darowizny nieruchomości
Sytuacja odnośnie do odwołania darowizny nieruchomości ma trochę inne skutki prawne niż każdego innego przedmiotu. Wynika to z faktu, że przeniesienie własności działki, domu lub mieszkania musi być uregulowane w formie aktu notarialnego.
Dlatego jeżeli obdarowany jest już prawnym właścicielem nieruchomości, to cofnięcie darowizny, w której została ona przekazana, będzie wymagało tej samej formy prawnej umowy.
W związku z tym nie wystarczy tylko Twoje pisemne oświadczenie o podjętej decyzji, ale ponownie musicie wybrać się do notariusza, aby sporządzić umowę cofnięcia darowizny w formie aktu notarialnego. Dopiero na tej podstawie można wprowadzić zmiany w księdze wieczystej nieruchomości.
Co jednak zrobić, jeśli obdarowany nie będzie chciał dobrowolnie wybrać się do notariusza? Wtedy musisz wejść na drogę sądową. Postępowanie wyegzekwuje to, że obdarowany będzie musiał złożyć oświadczenie woli, które poskutkuje powrotem prawa własności nieruchomości w ręce pierwotnego właściciela, czyli Ciebie.
Najnowsze komentarze