Czym jest efekt synergiczny?

Na świecie funkcjonuje całe mnóstwo wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw. Podczas gdy niektóre z nich całą swoją uwagę skupiają na rozwoju wewnętrznym, inne wolą wejść we współpracę z wybranymi podmiotami, po to, aby zrealizować swoje cele. Wspólne działania takich firm, dające wymierny skutek w postaci sukcesu biznesowego nazywa się efektem synergicznym. Ale o tym, czym dokładnie jest efekt synergiczny, powiemy w poniższym artykule.

Czym dokładnie jest efekt synergiczny?

Efekt synergiczny, znany także jako synergia lub synergizm, to pojęcie spotykane w wielu dziedzinach życia i nauki. Używa się go przykładowo w chemii na określenie działania poszczególnych rodzajów cząsteczek w mieszaninie, a także w geologii, gdzie pojęcie to oznacza zazwyczaj współdziałanie wielu procesów zwiększających tempo i skalę zmian środowiska. Najczęściej jednak definicja efektu synergicznego wykorzystywana jest przy opisywaniu działań zespołów ludzi, w tym m. in. grup pracowników, a także współpracujących ze sobą firm.

Na przykład kiedy dwa lub więcej przedsiębiorstw łączy się ze sobą to o synergii można mówić wówczas, gdy działania tych połączonych podmiotów są bardziej efektywne niż w przypadku osobnego ich funkcjonowania. Chcąc opisać to w nieco prostszy sposób można powiedzieć, że bardziej korzystna jest praca wspólna niż indywidualna.

Jakie korzyści dla przedsiębiorstw niesie ze sobą efekt synergiczny? 

Synergia pomiędzy firmami może mieć przełożenie na multum różnego rodzaju profitów. Jednym z podstawowych jest tzw. efekt skali, który polega na zmniejszeniu kosztów produkcyjnych, handlowych, czy finansowych przy jednoczesnym wzroście wielkości produkcji.

Jest to możliwe m. in. właśnie dzięki fuzji przedsiębiorstw, która pozwala na zwiększenie liczby działań, czy też wprowadzenie efektywniejszej organizacji pracy. Ponadto istnieje również wiele innych czynników, będących wynikiem efektu synergicznego. Ich ddziaływanie może znacznie poprawić kondycję współdziałających ze sobą firm.

Korzyści techniczne

Korzyści te wiążą się m. in. ze zdobyciem dodatkowych kompetencji, których znaczenie może okazać się szczególnie duże, np. w przypadku dostępu do nowych technologii. Prowadzi to przede wszystkim do usprawnienia procesów produkcyjnych. Może także wpływać na wiele innych aspektów, takich jak dystrybucja produktów, czy kontakt z klientami.

Korzyści rynkowe

Do profitów tego rodzaju należy głównie potencjalna ekspansja rynkowa, która wiąże się ze zmniejszeniem ryzyka wypadnięcia z rynku, a także zabezpieczeniem źródeł dostaw i kanałów dystrybucji.

Korzyści finansowe

Źródło: Freepik.com

W tym przypadku warto zaznaczyć możliwość usprawnienia zarządzania ryzykiem walutowym związanym z wahaniami kursów. Ponadto istotną kwestią jest redukcja kosztów finansowych, która może prowadzić do nadwyżki funduszy, a to z kolei stwarza możliwość reinwestowania w firmę.

Korzyści menedżerskie

Te korzyści to m.in. redukcja kosztów zarządzania w wyniku efektu skali, usprawnienie procesów menedżerskich, czy zyskanie kluczowych kompetencji zarządczych, takich jak dobra znajomość branży.

Rodzaje efektu synergicznego

Efekt synergiczny można podzielić na kilka rodzajów według kryterium osiągalności. Rozróżnia się:

• Powszechny efekt synergiczny, który jest osiągalny dla większości firm wchodzących w fuzję lub połączenie z innymi przedsiębiorstwami i będących w posiadaniu kompetentnego kierownictwa i odpowiednich zasobów. Może być on wynikiem np. potencjalnych korzyści wynikających z efektu skali. Przykładowo dla większości dużych sieci supermarketów korzystne jest złączenie się z firmą transportową choćby w celu uniezależnienia się od dostaw realizowanych za sprawą podmiotów zewnętrznych.
• Endemiczny efekt synergiczny, który zazwyczaj dotyczy firm z tej samej branży i jest korzystny tylko dla ograniczonej liczby podmiotów. Przykładem tego rodzaju synergii może być fuzja dwóch przedsiębiorstw odzieżowych działających w różnych rejonach w celu zwiększenia terenu działalności.
• Specyficzny efekt synergiczny, obejmujący konkretne przedsiębiorstwa. Przyczyną fuzji lub połączenia się firm może być w tym przypadku jakiś rodzaj technologii, który posiada tylko jeden z podmiotów i który jest niezbędny do prowadzenia działalności przez drugi podmiot.

Czy fuzja lub połączenie przedsiębiorstw zawsze wiąże się z efektem synergicznym?

Wystąpienie efektu synergicznego (lub jego brak) pomiędzy danymi podmiotami powinno zostać przewidziane jeszcze przed zapadnięciem decyzji o połączeniu. Decyzja ta musi być poprzedzona dogłębną analizą opartą na realnych i trafnych założeniach. Nie wszystkie potencjalne zespolenia mają odpowiednio duży potencjał synergiczny.

Na przestrzeni lat badacze światowych rynków zdążyli zaobserwować, że synergia między firmami najczęściej występuje podczas fuzji i połączeń poziomych. Są to połączenia zawierane pomiędzy konkurentami z tej samej branży. Zaraz za poziomymi są zespolenia koncentryczne, w przypadku których podmioty nie konkurują ze sobą bezpośrednio. Jednak są w jakiś sposób powiązane np. poprzez tę samą grupę konsumencką. Najmniejszy potencjał synergiczny zauważa się u firm związanych poprzez połączenia pionowe (przez dostawcę) oraz konglomeratowe (nie powiązane w żaden sposób). Ponadto niekorzystny wpływ na efekt synergiczny mogą mieć niepożądane zachowania pracowników lub kierownictwa. Do zachowań takich może należeć np. przedkładanie osobistych korzyści nad interes firmy.

Efekt synergiczny to zjawisko, które można zaobserwować m. in. podczas połączeń i fuzji poszczególnych podmiotów rynkowych. Wiąże się z nim wiele potencjalnych korzyści, które mogą znacznie zwiększyć efektywność prowadzonej działalności. Jednak występowanie synergii pomiędzy poszczególnymi podmiotami nie jest regułą. Może równie dobrze przynieść więcej problemów niż profitów. Dlatego też zespolenie się przedsiębiorstwa z inną firmą powinno zostać dokładnie przemyślane.