Giełda papierów wartościowych – definicja, notowania, funkcje

Każdy z nas na co dzień robi zakupy, patrząc na cenę i jakość produktu. Niewielu jednak wie, jak kupować czy sprzedawać papiery wartościowe. Do tego typu transakcji nie tylko potrzebna jest wiedza, ale także pewnego rodzaju wyczucie czy intuicja, która podpowie, czy inwestycja w dany papier będzie korzystna.

Czym są papiery wartościowe?

Papiery wartościowe to instrumenty finansowe, które pozwalają na inwestycje pieniędzy. Papiery wartościowe gwarantują i potwierdzają prawa majątkowe, a także mają charakter zbywalny, czyli można je sprzedać, bądź oddać komuś innemu. Można wyróżnić dwa rodzaje papierów wartościowych.

Akcje, jako rodzaj papierów wartościowych

Najbardziej popularne papiery wartościowe to akcje. Posiadanie takiego dokumentu prawnie potwierdza, że dana osoba jest w pewnym sensie współwłaścicielem konkretnej spółki. Wszystko jest jednak zależne od tego, ile dany akcjonariusz posiada akcji. Im więcej ich ma, tym więcej ma do powiedzenia w prawie funkcjonowania spółki. Ponadto, jeśli firma podejmie decyzję o ponownym przekazaniu akcji na rynek, to osoba je posiadająca może dokupić ich więcej, jako pierwsza. Dzięki temu, jego udział w kapitale danej firmy nie zostanie naruszony.

Podział akcji

Akcje dzielą się na:

• Imienne – akcje, którymi obracają tylko osoby, których imię i nazwisko jest zapisane w dokumentach.
• Na okaziciela – może nią obracać, każdy, który ma ją w posiadaniu.
• Aportowe – są to akcje, których formą pokrycia nie są pieniądza, a np. nieruchomość. Muszą zostać pokryte przed założeniem spółki.
• Gotówkowe – akcje wydawane przez spółkę za wpłacenia na jej rzecz pieniędzy.
• Uprzywilejowane – posiadacza dzięki temu, że ma akcje danej spółki, ma dodatkowe przywileje, np. ma prawo do pieniędzy przy sprzedaży spółki, bądź zwiększa się jego wynagrodzenie za udzielenie kapitału (dywidenda).
• Nieme – posiadacz nie ma prawa głosu, ale dzięki temu ma większą dywidendę.
• Założycielskie – akcje nabywane zaraz po założeniu spółki.
• Pracownicze – ich sprzedaż i emisja ograniczają się tylko do pracowników firmy.

Obligacje

To papier wartościowy o charakterze wierzycielskim. Mówiąc wprost osoba, która puszcza w obieg pieniądze bądź papiery wartościowe, zobowiązuje się wypłacać posiadaczowi obligacji oprocentowania w konkretnym czasie. Tym samym zmuszony jest zwrócić wartość nominalną (wartość ustalona w statucie spółki) w ustalonym okresie. Obligacje uznawane są za mniej ryzykowne podczas inwestycji niż akcje.

Odpłatne zbycie papierów wartościowych

Źródło: Freepik.com

Jaka sama nazwa mówi, jest to zwyczajnie sprzedaż papierów wartościowych. Co istotne, dochód ze sprzedaży takich papierów w Polsce jest oprocentowany (19%) podatkiem dochodowym. W tym wypadku dochodem jest różnica ceny zakupu i sprzedaży papierów wartościowych.
Wszelkimi papierami wartościowymi najlepiej obracać na Giełdzie Papierów Wartościowych, która siedzibę ma w Warszawie.

Co to jest Giełda Papierów Wartościowych?

Giełda Papierów wartościowych to miejsce, gdzie można zakupić bądź sprzedać akcje czy obligacje. Każdy obracający papierami ma dostęp do informacji, o danych spółkach i skali notowań danej spółki.

Na Giełdzie Papierów Wartościowych wyróżnia się trzy rynki:

1. Regulowany – działa na zasadzie stałego obrotu instrumentami finansowymi. Wszyscy inwestorzy mają taki sam dostęp do informacji i taką samą szansę zakupu. Rynek działa od 16.04.1991 roku.
2. Alternatywny system obrotu – firma bądź podmiot prowadzący rynek regulowany poza rynkiem regulowanym, wielostronny system kojarzący oferty kupna i sprzedaży instrumentów finansowych w taki sposób, że do zawarcia transakcji dochodzi w ramach tego systemu, zgodnie z określonymi zasadami.
3. Catalyst – rynek przeznaczony do obrotu wyłącznie obligacjami.

Funkcje Giełdy Papierów Wartościowych

Najważniejszym funkcjami, które musi spełniać giełda, są:

• mobilizacji kapitału,
• transformacji kapitału,
• alokacji kapitału,
• wyceny kapitału.

Największa Giełda Papierów wartościowych znajduje się w Staniach Zjednoczonych. New York Stock Exchange (NYSE). Ta największa giełda na świecie często nazywana jest Wall Street.

Czym są notowania Giełdy Papierów Wartościowych?

Notowania giełdy papierów wartościowych to informacja o kursie za akcje danej spółki, informacje odnośnie do tego, które są najchętniej kupowane, a także ich wartość. Śledząc notowania giełdy, można zauważyć, jak szybko rośnie/maleje popyt na dane papiery. Choćby na stronie internetowej warszawskiej giełdy można zaleźć tego typu informacje. Dostępne są też tam statystyki dotyczące ilości sprzedawanych akcji czy poradnik jak zacząć inwestować w papiery wartościowe.