Koszty wydziałowe – czym są i jak je rozliczyć?

Obliczanie kosztów wydziałowych

Dość często występującymi w rachunkowości finansowej kosztami są koszty wydziałowe, powszechnie znane jako koszty utrzymania potencjału produkcyjnego i ogólnego. Dla wielu osób problematyczna może być kwestia tego, w jaki sposób szybko i prawidłowo je rozliczyć, a także czym one tak właściwie są. Jakie koszty występują w przedsiębiorstwie? Co to są koszty wydziałowe? Co możemy zaliczyć do kosztów wydziałowych? W jaki sposób rozliczać koszty wydziałowe? Odpowiedzi na te pytania znaleźć można w poniższym artykule, do którego przeczytania serdecznie zapraszamy wszystkich zainteresowanych czytelników.

Jakie koszty występują w przedsiębiorstwie?

Zanim rozpoczniemy jakiekolwiek rozważania na temat kosztów wydziałowych, w pierwszej kolejności powinniśmy zastanowić się nad tym, jakie tak właściwie koszty możemy wyróżnić w poszczególnych przedsiębiorstwach. Zrozumienie tej kwestii wbrew pozorom ma ogromne znaczenie dla osób, które zajmują się ich rozliczaniem.

Możemy je podzielić na koszty rodzajowe i funkcjonalne. Wśród tych pierwszych możemy wyróżnić następujące pozycje:

  1. Amortyzacja (401)
  2. Zużycie materiałów i energii (402)
  3. Usługi obce (403)
  4. Podatki i opłaty (404)
  5. Wynagrodzenia (405)
  6. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia (406)
  7. Pozostałe koszty rodzajowe (407)

Drugą grupą kosztów są powszechnie znane „piątki”, które fachowo nazywane są kosztami w układzie funkcjonalnym. Do nich zaliczyć możemy następujące pozycje:

  1. Koszty działalności podstawowej (500)
  2. Koszty wydziałowe (521)
  3. Zakupu (523)
  4. Koszty sprzedaży (527)
  5. Koszty ogólnego zarządu (550)

Oczywiście w praktyce konta ewidencji kosztów mogą funkcjonować pod różnorodnymi nazwami. Jest to zależne od tego, jaki jest przedmiot działalności danego przedsiębiorstwa.

Co to są koszty wydziałowe?

Wiedząc już, jakie koszty występują w przedsiębiorstwie, warto teraz posiąść kilka informacji na temat jednych z najczęściej występujących kosztów w układzie funkcjonalnym, czyli kosztów wydziałowych. Koszty wydziałowe, przez niektórych nazywane jako koszty utrzymania potencjału produkcyjnego i ogólnego, to wszelkie koszty pośrednie, które są ponoszone na poszczególnych wydziałach produkcyjnych. Jednakże nie jest możliwe ich przyporządkowanie do wybranej działalności. Przykładem może być chociażby ogrzewanie hali produkcyjnej. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że koszty pośrednie produktów podlegają na końcu obrachunkowego okresu.

Co to oznacza w praktyce? Nie obędzie się bez przeksięgowania wartości na konto o nazwie „Koszty działalności podstawowej”.

Co możemy zaliczyć do kosztów wydziałowych?

Skoro wiemy już, co to są koszty wydziałowe, należy wspomnieć o tym, co możemy do nich zaliczyć. Otóż z praktycznego punktu widzenia są to koszty, najczęściej związane z amortyzacją, remontami czy też konserwacją maszyn, które bezpośrednio wykorzystywane są do produkcji. Dodatkowo, nie w sposób nie wspomnieć o kosztach kierowania wydziałem, jak i również tych niezbędnych do utrzymania maszyn czy też urządzeń, które znajdują się w ruchu.

Co jeszcze możemy zaliczyć do wydziałowych kosztów? Będzie to grupa kosztów stworzenia ogólnych warunków pracy w danym wydziałem. Przykładem tego może być chociażby utrzymywanie pomieszczeń, oświetlenie ich, jak i również ogrzewanie w chłodniejszej porze roku.

Koszty wydziałowe – przykłady

Warto wspomnieć o kilku podstawowych przykładach kosztów wydziałowych, żeby jeszcze lepiej zrozumieć istotę ich powstawania. Ponoszone są one w podstawowej produkcji. Dlatego też często może to być po prostu zużycie materiałów pomocniczych, które to są wykorzystywane przez podstawowe wydziały. Do tej grupy musimy zaliczyć również wynagrodzenia dla pracowników produkcyjnych, administracyjnych czy też wydziałowych.

Nie w sposób nie wspomnieć o naturalnej amortyzacji środków trwałych różnorodnych urządzeń produkcyjnych czy też pomieszczeń wydziałów. W końcu urządzenia mechaniczne regularnie stosowane tracą swoją efektywność, co jest związane z ich długotrwałym działaniem. Kosztem wydziałowym mogą być też koszty związane z paliwem i energią. Zarówno benzyna czy olej napędowy, jak i również prąd elektryczny dostarczany jest przez zewnętrzne jednostki.

W jaki sposób rozliczać koszty wydziałowe?

Mężczyzna liczący koszty wydziałowe

Źródło: Freepik.com

Aby rozliczyć koszty wydziałowe, w pierwszej kolejności należy ustalić klucz rozliczeniowy. Jest to umowny związek pomiędzy produktem, na który koszty są odnoszone, a kosztami wydziałowymi. Wśród kluczy możemy wyróżnić te ilościowe (liczba produktów, liczba roboczogodzin) i wartościowe (robocizna, materiały, koszty bezpośrednie). Co godne podkreślenia, możliwe jest ustalenie jednego klucza do wszystkich wyrobów, ewentualnie klucze indywidualne do danych kosztów. Następie ustala się WN, czyli wskaźnik narzutu kosztów do klucza rozliczeniowego. Narzut kosztów możemy obliczyć poprzez pomnożenie WN i jednostki klucza. W wielu przypadkach najprostszym sposobem jest szczegółowa ewidencja. Dzięki temu koszty rozliczane są adekwatnie do świadczonych usług.