Po co są i jakie są gwintowniki do stosowania ręcznego?

Gwintowniki są narzędziami wieloostrzowymi służą one do wykonywania gwintów wewnętrznych w przygotowanych już otworach. Gwintownik pracuje na zasadzie śruby wkręcanej w otwór, ostrza które powstały za pomocą metody frezowania, skrawają one dany materiał. Do do obróbki maszynowej stosuje się najczęściej gwintownik przelotowy bądź nieprzelotowy w pełnym zakresie gwintu. Do wykonania obróbki ręcznej stosuje się komplet gwintowników, który składa się przeważnie ze: zdzieraka i wykańczaka, może taż składać się komplet z trzech sztuk gwintowników jakimi są: gwintownik zdzierak, gwintownik pośrednik, gwintownik wykańczak, wtedy gwint będzie skończony po dwóch bądź trzech przejściach. Gwintowniki możemy podzielić na: gwintowniki do gwintów walcowych oraz gwintowniki do otworów stożkowych, dodatkowo wyróżniamy gwintowniki do gwintów metrycznych, calowych, trapezowych jak i rurowych.

Rodzaje gwintowników

Gwintowniki produkowane są ze stali szybkotnącej HSS jak i ze stali szybkotnącej kobaltowej HSSE. Stal HSS swojej twardości posiada 62 HEC zatem możemy wykonywać pracę w materiałach do twardości 35 HRC, natomiast stal szybkotnąca kobaltowe HSSE jest o twardości 64 HRC dzięki czemu możemy gwintować w materiałach do maksymalnej twardości 37 HRC. Narzędzia te posiadają odporność na ścieranie, wykruszanie sie i łamanie, mają również dużą tolerancje na wysokie temperatury jak i trudne warunki skrawania. Ilość kobaltu w narzędziu nie jest przypadkowa, gdyż zbyt duża jego ilość mogła by spowodować wykruszanie sie jak i łamanie narzędzia, i właśnie z tego powodu jest go tylko 5%.

Gwintowniki ręczne występują jako pojedyncze jak i w kompletach. Zestawy składają się z dwóch lub trzech gwintowników, przeważnie komplet składa się z dwóch gwintowników: zdzieraka i wykańczaka, natomiast komplety składające się z trzech: gwintownika zdzieraka, gwintownika pośrednika oraz wykańczaka. Nożna zaopatrzyć się w gwintowniki calowe rurowe, metryczne, drobnozwojne, zunifikowane ( https://artykulytechniczne.pl/gwintowniki.html ) . Do pracy gwintownikami ręcznymi potrzebujemy takę oprawki. Wykonane są one ze stali szybkotnącej HSS oraz ze stali szybkotnącej HSSE i ze stali szybkotnącej kobaltowej proszkowej HSSE – PM. Możemy otrzymać je w dwóch rodzajach pokrycia: TiN – azotek tytanu mający kolor żółty i TiAIN – azotek tytanowo – aluminiowy o kolorze fioletowo – szarym.powłoka chroni przed niepotrzebnymi narostami na ostrzu jak i pozwala redukować opory skrawania.

Gwintowniki metryczne ręczne M wykonują gwint metryczny we wcześniej przygotowanym do tej pracy otworze o zarysie 60 stopni. Praca wykonywana jest ręcznie za pomocą oprawki do gwintowników, w których mocujemy je za pomocą zbieraka kwadratowego. Gwintowniki metryczne dzielimy na dwie rodzaje: gwintowniki wersji prawo – skrętną nieposiadającą oznaczenia i lewo – skrętną z oznaczeniem LH. Wykonane są w standardowej tolerancji ISO 2. Gwintowniki metryczne wykonane są w dwóch normach ze względu na wymiar: ISO 529 jak i DIN 352. Zależnie od norm, gwintowniki będą miały różne wymiary takie jak np. długość części roboczej, wielkość zbieraka i długość całkowita.

Gwintownik ręczny

Gwintowniki ręczne calowe rurowe stosowane manualnie wykonują gwint normy DIN ISO 228. Posiada on kąt 55 stopni, jest zarysu trójkątnego, walcowego. Otrzymamy je z gwintem prawym G oraz lewym LH. Wyprodukowane są one zgodnie z niemiecką normą DIN 5157 oraz z wysokiej jakości materiału takiego jak stal szybkotnąca HSS oraz ze stali szybkotnącej kobaltowej HSSE.Stal HSS pozwala na wykonywanie pracy w materiałach takich jak np. stal, stal magnetyczna oraz stal konstrukcyjna. Natomiast stal HSSE z dodatkiem 5% kobaltu pozwala na obróbkę stali wysokostopowych jak i stali kwasoodpornych. Występują one w kometach złożonych z dwóch sztuk: zdzieraka oraz wykańczaka. Gwintowniki te dają nam możliwość wykonania otworów przelotowych jak i nieprzelotowych

Jak wykonać prace gwintowania

Gwintowanie jest obróbką wiórową, której celem jest nadanie otworu zarysu gwintu prawo bądź lewo zwojnego. Aby poprawnie wykonać gwint, w pierwszej kolejności należy wywiercić otwór pod gwint, ze średnicą mniejszą o tyle ile ma skok gwintu, kolejno wykonujemy pogłębienie by ułatwić centrowanie gwintownika oraz po to aby zapobiec powstaniu wypływki. Warto użyć oleju do gwintowania Terebor czy lub Wiertol, dzięki jego użyciu zwiększymy żywotność narzędzia, zredukują się opory skrawania oraz uzyskamy wymaganą powierzchnię. Podczas gwintowania gwintownikami kolejno jeden po drugim, jest zasada, iż po dwóch obrotach pełnych wykonanym gwintownikiem, następuje 1/3 obrotu w tył po to aby złamać powstały w wyniku skrawania wiór dzięki czemu gwintownik nie zostanie uszkodzony, czynność tą wykonujemy aż do otrzymania wymaganej głębokości gwintu. pracę gwintowaniem należy wykonywać zgodnie z ruchem wskazówek zegara.