Podstawowe elementy mikrootoczenia i makrooteczenia

Przedsiębiorstwo i elementy mikrootoczenia i makrooteczenia

To, jak funkcjonuje przedsiębiorstwo zależy nie tylko od oferowanych produktów i usług, ale również od wielu innych czynników wpływających na działanie całego przedsięwzięcia. Czasem, mimo nienagannych produktów i doskonałej obsługi, transakcja nie zostanie zamknięta tak, jak życzy sobie tego przedsiębiorca – a na to mają wpływ zarówno mikrootoczenie jak i makrootoczenie. Co oznacza mikro i makro otoczenie przedsiębiorstwa? Jakie znaczenie ma mikrootoczenie firmy i makrootoczenie przedsiębiorstwa dla dobrze prosperującej działalności?

Co to jest mikrootoczenie i z jakich segmentów się składa?

Według definicji, mikrootoczenie to zbiór czynników mających bezpośredni wpływ na przedsiębiorstwo i na które dana firma może wpływać poprzez decydowanie się na konkretne współprace. Mikrootoczenie przedsiębiorstwa wiąże się z funkcjonowaniem firmy jako całość, bez względu na sektor w którym działa. W jego skład wchodzą wszystkie podmioty działające w danym sektorze konkurenci, dostawcy czy inni kontrahenci. Ta część rzeczywistości otaczająca przedsiębiorstwo ma na nią największy wpływ, ale także odwrotnie – przedsiębiorstwo może wpływać na to bliższe otoczenie poprzez odpowiednie decyzje.

Mówiąc prostymi słowami, każda firma podejmuje współprace z innymi kontrahentami w celu wykonania swoich usług, a jest to element składający się na mikrootoczenie przedsiębiorstwa – przykład może stanowić choćby zlecanie uszycie ubrań określonym firmom, a finalny produkt następnie sprzedaje w określonej cenie. Dostawcy zakupionych produktów do klientów również składają się na mikrootoczenie przedsiębiorstwa, ponieważ to oni odpowiadają za finalizację zamówienia. By przedsiębiorstwo działało sprawnie i dobrze, konieczne jest zatem dobranie odpowiednich współpracowników i kontrahentów, a to dokonuje się za pomocą odpowiednich decyzji organizacyjnych. W gestii przedsiębiorcy jest to, na jakie usługi się zdecyduje, choć nie na wszystkie czynniki mikrootoczenia firmy ma on bezpośredni wpływ – przykładem jest konkurencja na rynku na którym działa. Można, a nawet trzeba z nią konkurować, natomiast całkowita jej eliminacja bardzo rzadko staje się możliwa. Dlaczego tak wielkie znaczenie ma mikrootoczenie przedsiębiorstwa? Przykład jaki można podać to choćby trudności z dostarczeniem towaru do klienta – jeżeli firma dostawcza (jako element mikrootoczenia) nie będzie dostarczała ich na czas, przesyłka będzie się opóźniać, to istnieje ryzyko że klienci staną się zniechęceni do naszych usług. By wszystko działało sprawnie, każdy element mikrootoczenia musi działać bez zarzutu. Mikrootoczenie firmy składa się z kilka najważniejszych elementów składowych, które pozwalają na odpowiednią organizację współpracy. Są to:

  • Dostawcy – dostarczają towar będący składową oferty danej firmy,
  • Regulatorzy rynku – instytucja powołana przez państwo w celu sprawowania nadzoru,
  • Klienci – grupa docelowa oferty produktów i usług,
  • Kontrahenci – firmy czy usługodawcy z którymi firma nawiązuje relacje biznesowe,
  • Konkurenci bezpośredni – firmy działające w tej samej branży, posiadające bardzo podobne produkty czy usługi na sprzedaż,
  • Konkurenci pośredni – producenci substytutów naszych własnych produktów.

Większość z wymienionych składowych daje możliwość przedsiębiorcy na dokonywanie własnych wyborów, np. w kwestii dobierania dostawców swoich produktów czy kontrahentów uczestniczących pośrednio w produkcji towarów i usług. Niemniej jednak konkurencja pozostaje aspektem który nie podlega możliwości wolnego wyboru – konkurowanie z innymi firmami na rynku biznesowym bez względu na branżę pozostaje elementem stałym i niezmiennym.

Makrootoczenie organizacji – charakterystyka. Jakie są elementy makrootoczenia

 

Analogicznie do mikrootoczenia, istnieje zbiór większych i bardziej znaczących wytycznych i czynników mających pośredni lub bezpośredni wpływ na działalność biznesową czy produkcyjną, i jest to makrootoczenie. Charakterystyka tego zagadnienia jest podobna do mikrootoczenia, jednak mowa oczywiście o makrootoczeniu, które ma znaczenie dla firmy w większej perspektywie. Jakie są elementy makrootoczenia? Z czego składają się segmenty makrootoczenia?

Segmenty makrotoczenia składają się z:

  • Państwo działania przedsiębiorstwa – określona branża w konkretnym kraju może różnić się zasobami i możliwościami w porównaniu z innymi,
  • Otoczenie ekonomiczne – wyznaczane jest przez kondycję gospodarki krajowej, regionalnej i światowej,
  • Otoczenie prawne – wynikające z obowiązujących przepisów prawa w konkretnym kraju,
  • Otoczenie społeczne – wynika ze stylu życia, panującej mody czy zwyczajów,
  • Otoczenie technologiczne – jest adekwatne do poziom rozwoju technologicznego i przemysłowego danego kraju.

Różnica między mikrootoczeniem a makrootoczeniem w perspektywie przedsiębiorstwa polega na tym, że w tym pierwszym aspekcie można dokonywać modyfikacji i organizować pracę wedle swoich potrzeb i uznania, natomiast makrootoczenie pozostaje poza sferą możliwą do modyfikacji, a przedsiębiorstwo musi bezpośrednio się mu podporządkować. Wskazane elementy makrootoczenia dają możliwość przewidywania danych zjawisk biznesowych, ponieważ przed rozpoczęciem działalności inwestor może zyskać już informacje na temat kondycji rynku na którym uruchamia swoją firmę, jak również dopasować usługi czy produkty stricte do typu odbiorców, którzy różnić się mogą pod wieloma względami przez wzgląd na miejsce zamieszkania.

Jakie znaczenie ma to dla przedsiębiorstwa?

Zarówno makrootoczenie jak i mikrootoczenie firmy ma niewątpliwie ogromny wpływ, nie tylko na rozpoczęcie, ale przede wszystkim dalsze prowadzenie swojej działalności. Rozumienie funkcjonowania rynku, na którym działa firma ma fundamentalne znaczenie dla jej powodzenia biznesowego. To dlatego właśnie znaczenie ma dobór odpowiednich i zaufanych kontrahentów do współpracy, w ramach oddelegowania obowiązków i rozłożenia ich na części, by zająć się osobiście jedynie najważniejszymi kwestiami. Dobór przewoźników, producentów czy innych współpracujących z nami firm nie może być przypadkowy – renoma i czas działania na rynku ma ogromne znaczenie dla przyszłej współpracy.

Na mikrootoczenie przedsiębiorstwa jego właściciel ma znaczący wpływ, dzięki czemu może dowolnie sterować jego funkcjonowaniem, jak również decydować o najważniejszych kwestiach, zarówno produkcyjnych jak i logistycznych. Jeżeli chodzi natomiast o makrootoczenie, zadaniem przedsiębiorcy jest przede wszystkim dopasowanie swojej działalności do rynku kraju w którym będzie ona funkcjonować – najprostszym, choć kontrowersyjnym przykładem może być trudność ze sprzedażą gadżetów erotycznych w Arabii Saudyjskiej, która uchodzi za jedno z najbardziej restrykcyjnych religijnie krajów świata. To właśnie głównie pod tym względem makrootoczenie ma realny wpływ na działalność biznesową, ponieważ w rozumieniu tej teorii, przedsiębiorca nie ma realnego wpływu na gospodarkę i sytuację prawną kraju, w którym rozpoczyna działalność, dlatego nie pozostaje mu nic innego jak zaakceptowanie tego faktu, oraz profilowanie docelowej grupy klientów pod względem przedstawianej oferty. Styl życia, tradycje czy moda mają fundamentalny wpływ na powodzenie biznesu, dlatego konieczne staje się podążanie za najnowszymi trendami i unowocześnianie swojego biznesu. Wszak istnieje przekonanie, że na rynku biznesowym ten, kto stoi w miejscu, faktycznie jedynie się cofa!

Znaczenie mikrootoczenia w audycie firmy

Mężczyzna zajmujący się elementami mikrootoczenia i makrooteczenia

Źródło: Pexels.cpm

Istnieją usługi umożliwiające dokładną analizę sytuacji finansowej, prawnej i podatkowej firmy, która daje pogląd na to, co ewentualnie wymaga poprawy w celu wyeliminowania szkodzących czynników. W niektórych przypadkach audyt wskazuje na elementy składowe mikrootoczenia, np. dostawców czy producentów, jako źródło problemów z którymi boryka się firma poddawana badaniu. Rzetelny i dokładny audyt, przeprowadzany przez zewnętrzną organizację, może pomóc nie tylko w ocenie faktycznej sytuacji przedsiębiorstwa, ale przede wszystkim wskazać na elementy, które spowalniają lub całkiem blokują jego rozwój.

Niekiedy wszystkie etapy sprzedaży mogą odbywać się nienagannie, a wystarczy że jeden z elementów obsługi posprzedażowej przestanie działać, i cała procedura zaczyna być problematyczna. Tutaj doskonale widać, jak wielkie znaczenie ma dobór elementów w mikrootoczeniu, poczynając od doboru współpracowników, przez kontrahentów, aż po dodatkowe współprace produkcyjne.

Jedyny realny wpływ jaki ma przedsiębiorca na makrootoczenie  to natomiast wybór kraju, w którym rozpocznie swoją działalność, ponieważ wszystkie pozostałe elementy tego zjawiska nie umożliwiają modyfikacji tak jak w przypadku mikrootoczenia. Jeżeli po czasie działalności prowadzonej na danym rynku biznesowym okazuje się, że któryś element posprzedażowy czy produkcyjny nie spełnia swojej oczekiwanej roli, warto rozważyć opcję zlecenia przeprowadzenia audytu w sposób samodzielny lub profesjonalny, który pozwoli ocenić stan faktyczny firmy i wyeliminowanie najsłabszych ogniw, zastępując je tymi mocniejszymi.

Znaczenie pozyskania informacji dla przyszłości przedsiębiorstwa

Każdy, poważnie myślący o swojej przyszłej działalności, przedsiębiorca powinien rozumieć znaczenie uzyskania odpowiednich informacji na temat rynku, w którym zamierza działać sprzedając swój produkt czy usługę. Oczywiście większe znaczenie, jak i o wiele większy zasób informacji zyska się w przypadku mikrootoczenia, które jest o wiele bardziej absorbujące pod względem dobrania odpowiednich kontrahentów i współpracowników.

Natomiast w przypadku makrootoczenia jest to kwestia na którą nie mamy żadnego realnego wpływu, nie oznacza to jednak że nie powinna być ona w centrum naszego zainteresowania. Przed rozpoczęciem działalności etap weryfikacji i zdobywania maksymalnie jak największej ilości informacji na temat docelowego rynku ma kluczowe znaczenie dla późniejszych sukcesów lub porażek ponoszonych przez firmę.

Jak zdobywać informacje?

Metoda obserwacji konkurencyjnych firm ma rację bytu dopiero po rozpoczęciu działalności – na etapie tworzenia własnej firmy najlepiej jest dopytywać sprzedawców bądź poszukiwać informacji w Internecie na forach użytkowanych przez przedsiębiorców – można znaleźć tam naprawdę sporo wartościowych wskazówek!

O autorze:
Aleksandra Karcz – pisarka, felietonistka.
Absolwentka Akademii Ekonomiczno Humanistycznej w Warszawie.

Źródło:

  • Analiza strategiczna przedsiębiorstwa, Maria Romanowska, Grażyna Gierszewska, wyd. PWE Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2002 r.