Chyba każdy z nas, ucząc się nazw epok do sprawdzianu z historii w szkole, przynajmniej raz zastanowił się, jak mogłaby brzmieć nazwa epoki, w której żyjemy obecnie. Jakie cechy będą charakteryzować nasze życie w podręcznikach za sto czy dwieście lat? Jak ocenią nas ówcześni historycy, co uznają za klucz do rozszyfrowania przeszłości, a naszej codzienności? Tego pewnie się nie dowiemy, natomiast już teraz, tworzą się na płaszczyznach różnych dziedzin naukowych, pewne zarysy charakterystyk naukowych naszych czasów. Przyjrzyjmy się definicji „społeczeństwa postindustrialnego”.
Społeczeństwo postindustrialne – czyli jakie?
Społeczeństwo postindustrialne (inne nazwy to m.in. społeczeństwo poprzemysłowe, usługowe, informacyjne lub ponowoczesne) to określenie struktury społecznej, w której główny nacisk, jeśli chodzi o rynek pracy, położony jest na zatrudnienie w sektorze usług i informacji.
Różni się ona pod tym względem od swojej poprzedniczki, struktury przemysłowej (industrialnej), w której w przeważającej większości przypadków czerpało się dochód z wytwarzania dóbr materialnych, czyli produkcji. Epoka przemysłowa trwała od rewolucji przemysłowej, czyli od około połowy XIX wieku, do – mówiąc metaforycznie – wczoraj.
W przypadku przemian dotyczących całych społeczeństw, trudno jest wyznaczać cezury czasowe co do jednego roku, ale można śmiało powiedzieć, że świat z nowoczesności w ponowoczesność, zaczął transformować się zaledwie kilka dekad temu i ta przemiana nadal dokonuje się na naszych oczach.
Społeczeństwo postindustrialne – główne cechy
Znamion transformacji, socjologowie upatrują w kilku bardzo konkretnych zmianach o skali światowej.
Są to m.in.:
- Wspomniane już wyżej przesunięcie głównego źródła dochodów społecznych, z sektora produkcji do sektora wytwarzania usług i dystrybucji informacji (zmiana ta została spowodowana dużym stopniem automatyzacji aktywności wcześniej wykonywanych przez ludzi).
- Organizowanie się życia społecznego w wielkich skupiskach – dużych miastach, aglomeracjach itp.
- Spowodowany powyższym wzrost znaczenia (lub nawet dominacja) kultury masowej;
- Wzrost znaczenia sektora finansowego;
- Dominacja handlowo-usługowa ogromnych między- i ponadnarodowych korporacji;
W społeczeństwie postindustrialnym to informacja, a co za tym idzie, wiedza, jest najbardziej pożądanym dobrem, stąd dynamiczny rozwój edukacji i szkolnictwa.
Źródło: Freepik.com
Społeczeństwo postindustrialne: Informacja czy informatyka?
Postindustrializm nieodłącznie wiąże się z postępem technologicznym, w tym z rozwojem ogólnoświatowych sieci, np. Internetu. Dzięki niemu, większość ludzi zyskała łatwy dostęp do ogromnych zasobów informacji oraz do wiedzy wcześniej dla nich niedostępnej. Internet przyniósł również lepsze możliwości komunikacyjne – dzisiaj jesteśmy w stanie w kilka sekund połączyć się z człowiekiem na drugiej półkuli. Żyjemy dziś w prawdziwym oceanie informacji, w którym bez odpowiednich umiejętności, można utonąć. Jest to ewidentny nurt globalizacyjny, ponieważ większość mód (muzycznych, filmowych, ubraniowych itp.) bardzo szybko zyskuje wymiar ogólnoświatowy, co zbliża ludzi dotąd żyjących w zupełnie różnych bańkach kulturowych.
Wraz z rosnącą siłą Internetu, rośnie również skala zagrożeń. Im więcej ważnych lub niebezpiecznych informacji przechowywanych jest w sieci, tym większe ryzyko katastrofy, jeśli dostałyby się w niepowołane ręce. Przy czym jest to zagrożenie, które dotyka w taki sam sposób pojedynczych ludzi, jak i całe państwa.
Społeczeństwo… post-postindustrialne?
Nie możemy spojrzeć w przyszłość i odgadnąć do czego doprowadzą nas zmiany, których jesteśmy świadkami, i w których mamy swój czynny udział. Jednak im szerszą perspektywę obserwowanych zjawisk będziemy mieli, tym trafniej będziemy mogli przewidzieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki pewnych procesów. Nie jest to łatwe, ale obserwować należy zarówno siebie samego, jak i to, co dzieje się w skali społecznej i międzyspołecznej. Bez tego, możemy nawet nie zauważyć, kiedy w moment zmieni się cały świat wokół nas.
Źródło:
- http://www.bbc.uw.edu.pl/Content/20/08.pdf
Najnowsze komentarze