Bilans w rachunkowości – definicja i zasady sporządzania

Nie da się ukryć, że pojęcie rachunkowości w domysłach wielu z nas wciąż pozostaje niesprecyzowane. Jednak jest to narzędzie, które powinno być dobrze znane wszystkim przedsiębiorcom, ponieważ znacznie ułatwia prowadzenie codziennego biznesu.

Dzięki temu możemy na przykład dowiedzieć się, ile danego materiału znajduje się w firmowym magazynie i kiedy powinniśmy zamówić dostawę. Daje nam ona też niezbędne informacje, odnośnie tego ile i w jakim terminie kontrahent powinien dokonać wpłaty, a w przypadku wyniknięcia nieporozumień, firma ma niezbędną dokumentację, która dowodzi jej racji. Czym więc jest rachunkowość, a także bilans rachunkowości i kiedy powinniśmy go sporządzić? Sprawdźmy!

Czym jest rachunkowość?

Rachunkowość możemy łatwo zdefiniować jako system zapisu wszelakich zdarzeń gospodarczych, które dokonały się w naszej firmie. Dzięki niej możemy pozyskać, przetworzyć i zaprezentować niezbędne informacje, które ułatwią podejmowanie przyszłych decyzji. Nie da się ukryć, że w parze z rachunkowością, zawsze idzie księgowość, która dostarcza jej danych odnośnie zakupu, sprzedaży, wypłat, produkcji i podatków. Rachunkowość jest niezbędnym i najważniejszym elementem prowadzenia każdej firmy.

Rachunkowość przytoczy nam stan majątkowy przedsiębiorstwa, a także informacje o każdym procesie, prowadzącym do zysku bądź straty pieniędzy. Ułatwi nam także prowadzenie działań administracyjnych, dzięki temu, że będziemy mieć każdorazowo wgląd w stan firmy. Z łatwością więc podejmiemy decyzję o zamówieniu dostawy, czy szybko sprawdzimy stan magazynowy. Skontrolujemy też wydatki, dzięki czemu zareagujemy na nadchodzącą, ewentualną sytuację kryzysową, a także podejmiemy niezbędne kroki do zachowania płynności finansowej. Pomoże nam ona też zadbać o terminowe płacenie podatków i niezbędne dokumenty, które są wymagane podczas kontroli podatkowej. Kończąc, rachunkowość jest niezbędna, jeśli firma planuje podjąć kroki, celem wejścia na Giełdę Papierów Wartościowych.

Czym jest bilans rachunkowości?

By odpowiedzieć na pytanie, czym jest bilans rachunkowości na samym wstępie należy zdać sobie sprawę z tego czym jest sam bilans. Jest to zestawienie, dwustronne wartości różnego rodzaju aktywów czy środków majątkowych, wraz ze źródłami ich finansowania, nazywanymi pasywami. Jest on przygotowywany na określony dzień, a także w ściśle określonej formie. Zarówno wartość wspomnianych pasywów i aktywów zmienia się wraz z przeprowadzonymi działaniami gospodarczymi. Jest to więc także dokument księgowy, który przedstawia stan rzeczywisty działań firmy, zgodny z rzeczywistością.

Najczęściej zdarzają się sytuację, że stan faktyczny odbiega od tego, co zapisane zostało w księgach majątkowych, wówczas bilans poprzedzony jest inwentaryzacją. W bilansie rachunkowości stosuje się zestawienie tak zwane syntetyczne. Polega ono na podaniu sumy zbiorczej. Oznacza to nic innego jak to, że w zestawieniu np. towarów, podaje się wartość ich wszystkich, a nie każdej sztuki z osobna. Dodatkowo wszelakie zobowiązania wynikające z dostaw, a także usług, podaje się jako sumę wartości zobowiązań, każdego z dostawców.

Kiedy sporządzić bilans rachunkowości?

Źródło: Pexels.com

Bilans rachunkowości musi zostać sporządzony na dzień, w którym firma zamyka księgi rachunkowe, ale może zostać także przygotowany na określony dzień bilansowy. Jednak w tym przypadku, dzień zamknięcia ksiąg musi przypadać na:

  • dzień, który kończy rok obrotowy,
  • dzień w którym zakończona zostanie działalność jednostki, czyli zakończenie sprzedaży lub likwidacji, a także zakończenie postępowania upadłościowego, o ile wcześniej nie nastąpiło jego unieważnienie,
  • dzień, który poprzedza zmianę formy prawnej firmy,
  • dzień w którym w jednostce następuje proces przejęcia jej przez inną jednostkę lub połączenia obu jednostek,
  • dzień, który poprzedza podział lub połączenie się jednostek. Wówczas warunkiem jest to, że w wyniku tych procesów powstaje nowa jednostka i zostaje wpisana do rejestru,
  • dzień, który poprzedza postawienie jednostki w stan upadłości lub likwidacji.

Co należy zrozumieć pod pojęciem roku obrotowego?

W tym przypadku jest to okres kalendarzowy, bądź każdy inny, którego okres wynosi 12 pełnych, kolejnych, kalendarzowych miesięcy. Rok obrotowy jest określony w statucie lub umowie, dzięki której dana jednostka mogła zostać utworzona. W przypadku zmian w roku obrotowym, nie powinien on być dłuższy niż 12 następnych miesięcy.

Czy księgowość jest tym samym co rachunkowość?

Zacznijmy od tego, że księgowość nieodłącznie idzie w parze z rachunkowością i jest znacznie węższą dziedziną, która stanowi element składowy szerszej- czyli rachunkowości. Księgowość, to nic innego jak swoisty system rejestracyjny dla rachunkowości. Księgowy zajmuje się ewidencją, zarejestrowanych i udokumentowanych operacji gospodarczych, a następnie przedstawienia ich w ujęciu zarówno liczbowym jak i pieniężnym. Do jego zadań należy głównie notowanie informacji na temat:

  • kupna i sprzedaży w firmie,
  • podatków,
  • kwoty przeznaczonej na pracownicze wynagrodzenia,
  • budżetu przeznaczonego na działania marketingowe czyli np. reklamę.

Rachunkowość natomiast odnosi się do szerszego spectrum działania. To przede wszystkim przetwarzanie informacji, dostarczanych przez księgowych, odnośnie wszystkich zdarzeń gospodarczych, które miały miejsce w danej firmie, co umożliwi podjęcie najkorzystniejszych decyzji, związanych ze strategią firmy i jej funkcjonowaniem.