Grupa wyszehradzka – czym jest, państwa członkowskie

Mapa państw należących do grupy wyszehradzkiej

Grupa Wyszehradzka, inaczej nazywana również V4, to zrzeszenie czterech państw Europy Środkowej. Należą do niego: Polska, Czechy, Słowacja oraz Węgry. Jak powstała, czym dokładnie jest oraz jakie są cele jej działalności? Dowiedz się!

Historia powstania Grupy Wyszehradzkiej

Termin Grupa Wyszehradzka, po raz pierwszy został użyty w roku 1991. Wówczas, doszło do spotkania prezydenta Polski, Lecha Wałęsy, z prezydentem Czechosłowacji, Vaclavem Havelem, a także premierem Węgier, Józsefem Antallem. Powodem spotkania, były podobne cele, dotyczące polityki zagranicznej oraz omówienie możliwości jej realizacji. Na początku, zrzeszenie było nazywane Trójkątem Wyszehradzkim. Jednak po rozpadzie Czechosłowacji i oficjalnej przynależności czterech państw, nazwa została zmieniona na „Grupa Wyszehradzka”. Początkowym i najważniejszym celem grupy była wówczas współpraca z Unią Europejską i NATO.

Zasady współpracy Grupy Wyszehradzkiej

Podczas spotkania przedstawiciele państw, ustalili zasady współpracy Polski, Czechosłowacji i Węgier. Państwa te zobowiązały się do wzajemnego konsultowania i koordynowania swoich działań oraz wspierania swoich dążeń na arenie międzynarodowej.

Do głównych założeń Grupy Wyszehradzkiej należały wówczas:

  • Wspólna integracja z Europą i strefą atlantycką,
  • poszanowanie praw człowieka,
  • budowa demokracji parlamentarnej,
  • niwelowanie gospodarczych i administracyjnych pozostałości po ustroju komunistycznym.

Grupa Wyszehradzka – sukcesy jej działalności

Flagi państ grupy wyszehradzkiej

Źródło: gov.pl

Chociaż współpraca państw, w ramach Grupy Wyszehradzkiej, miała swoje wzloty i upadki, to udało jej się powołać Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki oraz Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu (CEFTA).

Czym są ów projekty?

Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki został utworzony w czerwcu 2000 roku. Jest to projekt, który finansowo wspiera inicjatywy międzynarodowe, powstałe we współpracy państw Grupy Wyszehradzkiej. Projekt podejmuje działania z zakresu promocji i rozwoju: współpracy kulturalnej, współpracy naukowej, wymiany młodzieży, współpracy przygranicznej oraz turystyki.

Środkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu  powstało natomiast ze względu na spadek wymiany handlowej w krajach Europy Środkowej. Przyczyną takiego stanu rzeczy była transformacja polityczna, mająca miejsce na przełomie lat 1989 i 1990. Do dramatycznej sytuacji handlowej przyczyniło się również rozwiązanie Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (RWPG). Porozumienie o powstaniu CEFTA zostało podpisane w grudniu 1992 roku. Celem porozumienia było zniesienie ceł w handlu między krajami członkowskimi. Od czasu powstania do organizacji przynależało łącznie 14 państw. Jeżeli dane państwo należało jednak do CEFTA i dołączyło do wspólnoty Unii Europejskiej, oficjalnie przestawało być stroną układu.

Parlamentarny wymiar współpracy państw Grupy Wyszehradzkiej

Obecnie Grupa Wyszehradzka współpracuje na poziomie parlamentarnym. Od tego czasu odbywają się regularne spotkania komisji, które w ramach działalności zrzeszenia zajmują się wieloma aspektami. Są to: sprawy zagraniczne, obronność, sprawy europejskie, kwestie gospodarcze, społeczne, rolnicze, administracja oraz rozwój regionalny.

Współpraca pomiędzy państwami Grupy Wyszehradzkiej

Po tym, jak został powołany Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki, grupa znacznie zintensyfikowała swoje działania. Od tego czasu, spotkania państw zrzeszonych odbywają się regularnie. Co pół roku, zazwyczaj w czerwcu i grudniu spotykają się premierzy każdego z państw. Co roku natomiast, ma miejsce spotkanie prezydentów i przewodniczących parlamentów.

Co więcej, w Grupie Wyszehradzkiej obowiązuje tzw. rotacyjne przewodnictwo. Oznacza to, że kraje zrzeszenia, naprzemiennie przejmują kierowanie grupą. Rotacyjne przewodnictwo w grupie Wyszehradzkiej zaczyna się 1 lipca i kończy 30 czerwca następnego roku.

W 2021 roku Grupa Wyszehradzka obchodzi 30 rocznicę jej założenia. Obecne cele działalności grupy, koncentrują się na współpracy regionalnej na rzecz walki z kryzysem gospodarczym, który wywołała pandemia COVID-19.