Kim jest podatnik, jakie ma prawa i obowiązki?

Dzięki płaconym przez obywateli podatkom, państwo może normalnie funkcjonować i gromadzić niezbędne środki pieniężne. Często samo słowo podatki, wzbudza w nas niechęć, a także uruchamia falę dyskusji na temat wysokości opłat. Jednak czy wiemy tak naprawdę kim jest podatnik? Czy małoletni może być podatnikiem? Jakie prawa i obowiązki zostają na nas nałożone z tytułu podatków? Poznajmy odpowiedzi na te pytania!

Kim jest podatnik?

By dokładnie zrozumieć, jakie są prawa i obowiązki podatnika, należy zdać sobie sprawę, co ten termin tak naprawdę określa. Posłużmy się tu art. 7 § 1 z ustawy Ordynacji Podatkowej. Jasno określa ona, że podatnikiem jest osoba zarówno fizyczna jak i prawna, ale także i jednostka organizacyjna, która nie ma osobowości prawnej, która podlega obowiązkowi podatkowemu. Ważny jest fakt, że sama definicja podatnika, nie może zostać opublikowana w artykule niższej rangi. Jednak co w ostateczności decyduje o nadaniu statusu podatnika? Otóż są to konkretne ustawy podatkowe, które dane podatki normują. Czyli sama definicja przytoczona z ustawy Ordynacji Podatkowej, nie przyznaje podmiotowi tego statusu. Finalne rozstrzygnięcie obowiązku podatkowego, bazuje więc na przepisach ustaw normujących dane podatki.

Jak przebiega wyznaczanie podatnika?

Prawo do wyznaczenia podatnika ma ustawodawca. Może tego dokonać korzystając z jednej z dwóch opcji:

• Bezpośrednie wskazanie, że dana kategoria podmiotów jest podatnikiem, np. wskazanie, że podatnikiem akcyzy są osoby fizyczne, w przypadku podatku akcyzowego.
• Wprowadzenie odpowiedniego zapisu, dotyczącego, że obowiązek podatkowy ciąży na określonej grupie podmiotów, np. w przypadku czynności cywilnoprawnych.

W obydwu przypadkach, następuje bezpośrednie wskazanie, jaka zdefiniowana grupa podmiotów, musi wywiązać się z obowiązku podatkowego. W przypadku braku spełnienia wyznaczonych warunków, dany podmiot, nie może być określony mianem podatnika.

Czy małoletni może być podatnikiem?

Na pytanie czy małoletni może być podatnikiem, należy udzielić dość złożonej odpowiedzi. Po pierwsze, wskazane jest wykluczenie obowiązku podatkowego VAT w przypadku osób małoletnich. W tym przypadku obowiązek podatkowy to zwykle czynności prawne i faktyczne, które nie kwalifikują danego podmiotu do przyjęcia miana podatnika. W przypadku małoletnich, konstrukcja ich dochodów, która wyłącza stypendia, pracę i przedmioty oddane do użytku, zakłada że ich dochody mają być traktowane jako dochody rodziców i to oni odpowiadają za ich rozliczenie. Wówczas małoletni, zostaje wykluczony z obowiązku podatkowego, a całość rozliczeń spoczywa na rodzicach, którzy mają za zadanie wspólnie rozliczyć dochody swoje jak i dziecka. Są one uznawane za dochody całej rodziny.

Jakie prawa ma podatnik?

Oprócz ciążących obowiązków, podatnik ma także szereg praw, o których należy wiedzieć.

Zaliczamy do nich:

• Prawo do zwrotu nadpłaty –  jeśli zdarzyło się, iż zapłaciliśmy wyższy podatek niż było to konieczne, mamy prawo do zwrotu nadpłaty. Pokryje ona zaległości, jeśli takowe mamy, w Urzędzie Skarbowym, lub możemy złożyć wniosek o całkowity jej zwrot, a także przeznaczenie na poczet przyszłych podatków.
• Prawo do korekty zeznania podatkowego – jeśli w przypadku sporządzenia deklaracji podatkowej, popełniliśmy błąd, mamy pełne prawo go skorygować.
• Prawdo do zaświadczenia – jeśli to konieczne, możemy wnioskować o zaświadczenie, które ma za zadanie potwierdzić określony stan prawny lun fakty.
• Prawo do ochrony danych osobowych – dane zawarte w deklaracji podatkowej, objęte są tajemnicą skarbową.
• Prawo do ulg – w przypadku kiedy prowadzimy działalność gospodarczą.
• Prawo do interpretacji – pisemna interpretacja, przysługuję nam wtedy, gdy mamy wątpliwości co do tego, jak zastosować przepisy prawa podatkowego.
• Prawo do pełnomocnika w zakresie podpisania deklaracji – wówczas to on może podpisać naszą deklarację podatkową
• Prawo do czynnego udziału w postępowaniu podatkowym – wobec każdej czynności w zakresie postępowania podatkowego, mamy prawo w nim uczestniczyć osobiście, a także za pomocą pełnomocnika.
• Prawo do terminowości – urząd jest zobowiązany do terminowego załatwienia naszej sprawy, bez zbędnej zwłoki i oczekiwania.
• Prawo do przywrócenia terminów procesu – w przypadku jeśli nie dotrzymamy terminu danej czynności prawnej, mamy prawo wnioskować o jego przywrócenie.
• Prawo do zaskarżenia decyzji – czyli wniesienia odwołania od decyzji organu pierwszej instancji w terminie 14 dni.
• Prawo do zaskarżenia wydanego postanowienia – możemy wnieść zażalenie w terminie 7 dni od doręczenia postanowienia.
• Prawo do wnioskowania o zwrot kosztów postępowania – w tym przypadku organ podatkowy ma obowiązek na żądanie podatnika, zwrócić koszty postępowania.
• Prawo wynikające z zakresu kontroli podatkowej – jeśli tego typu procedura zostanie wszczęta, mamy prawo zostać o niej zawiadomieni.

Źródło: Freepik.com

Obowiązki podatnika

Oprócz praw, które przysługują podatnikowi, ma on także pewne obowiązki, do których zaliczamy:

• Dotrzymanie terminów płatności – czyli nic innego jak terminowa wpłata podatków i składania deklaracji podatkowej w obligującym nas do tego terminie.
• Należyte przechowywanie dokumentacji – wszystkie dokumenty podatkowe, do których zaliczamy: rachunki, faktury, księgi podatkowe itp., muszą być przechowywane do czasu, gdy upłynie termin przedawnienia się zobowiązania podatkowego.
• Obowiązek dotyczący stawienia się wobec wezwania urzędu – często niezbędne jest złożenie dodatkowych wyjaśnień, dostarczenia zaległej dokumentacji lub po prostu dokonania określonej czynności osobiście, w przypadku kiedy nie mamy upoważnionego pełnomocnika. Pamiętajmy, że w przypadku braku istnienia okoliczności, które uniemożliwiają nam stawienie się osobiście w urzędzie, a mimo tego nie wypełnimy tego obowiązku, może zostać nałożona na nas kara pieniężna.
• Kontrola podatkowa – czyli terminowe złożenie wszystkich, niezbędnych wyjaśnień, a także dostarczenie dokumentów wymaganych przez osobę dokonującą kontroli.