Czy darowiznę można cofnąć? Niejeden z nas zadaje sobie to pytanie, szczególnie w kontekście darowizny mieszkania. Odpowiedź nie jest jednak jednoznaczna i zależy od wielu czynników. W tym artykule przyjrzymy się temu zagadnieniu z bliska.
Czy Można Cofnąć Darowiznę?
Podjęcie decyzji o darowiznie stanowi znaczący krok, który nie powinien być podejmowany lekkomyślnie. Często darowizna dotyczy znacznych wartości materialnych – może to być na przykład mieszkanie, samochód, cenne przedmioty, a nawet prawa majątkowe. Wszystkie te elementy mają zazwyczaj duży wpływ na sytuację ekonomiczną darczyńcy.
Gdy decyzja o darowiznie zostanie podjęta i formalnie przeprowadzona, darczyńca traci wszelkie prawo do darowanej rzeczy. Jest to nieodwracalny akt prawny, który przekazuje pełne prawo do dyspozycji daną rzeczą obdarowanemu. Obdarowany staje się pełnoprawnym właścicielem darowanego dobra i może z nim robić, co uważa za stosowne – może na przykład sprzedać darowany mu samochód lub wynająć darowane mu mieszkanie.
Jest jednak pewien wyjątek od tej zasady. W polskim prawie cywilnym istnieje możliwość odwołania darowizny, ale tylko pod pewnymi, ściśle określonymi warunkami. Mówimy wówczas o odwołaniu darowizny. Jest to jednak procedura skomplikowana, a jej zastosowanie jest możliwe tylko wtedy, gdy spełnione są odpowiednie warunki.
W praktyce oznacza to, że jeżeli darczyńca po przemyśleniu stwierdzi, że darowizna była błędem, nie może jej po prostu odwołać. Możliwość odwołania darowizny jest przewidziana tylko dla określonych, wyjątkowych sytuacji, które zazwyczaj wiążą się z poważnymi konsekwencjami dla darczyńcy.
Tym samym, decyzja o darowiznie powinna być przemyślana. Jej odwołanie nie jest proste i zazwyczaj wymaga udowodnienia odpowiednich okoliczności w sądzie. Wszystko to sprawia, że decyzja o darowiznie jest zazwyczaj decyzją ostateczną, której nie można odwrócić, chyba że spełnione są określone warunki.
Odwołanie Darowizny: Kiedy Jest To Możliwe?
Odwołanie darowizny jest możliwe, ale tylko w ściśle określonych sytuacjach. Możemy wyróżnić dwie główne sytuacje, które uprawniają do odwołania darowizny:
1. Niewdzięczność obdarowanego
Pierwszą sytuacją, która może skłonić darczyńcę do odwołania darowizny, jest tak zwana niewdzięczność obdarowanego. Chociaż termin ten może brzmieć nieco niejasno, prawnie jest bardzo precyzyjnie zdefiniowany:
- Ciężkie przestępstwo wobec darczyńcy lub jego bliskiej rodziny. To oznacza, że jeżeli obdarowany dopuści się przestępstwa, takiego jak na przykład pobicie, oszustwo, kradzież czy inne ciężkie przestępstwo wobec darczyńcy lub kogoś z jego bliskiej rodziny, darczyńca ma prawo odwołać darowiznę. To prawo jest jednak uzależnione od udowodnienia w sądzie, że obdarowany rzeczywiście dopuścił się takiego przestępstwa.
2. Znaczne pogorszenie sytuacji materialnej darczyńcy
Druga sytuacja, która daje podstawę do odwołania darowizny, to znaczne pogorszenie sytuacji materialnej darczyńcy:
- Znaczne pogorszenie sytuacji materialnej darczyńcy. Jeżeli darczyńca po przeprowadzeniu darowizny znalazł się w trudnej sytuacji ekonomicznej – na przykład stracił pracę, musiał ponieść duże nieprzewidziane wydatki czy zadłużył się – ma prawo wystąpić o odwołanie darowizny. Chodzi tutaj o sytuacje, w których darczyńca na skutek niespodziewanych okoliczności znalazł się w tak trudnej sytuacji, że darowizna, którą przeprowadził, dodatkowo go obciąża.
3. Niezależność obdarowanego
Ważnym aspektem przy odwołaniu darowizny jest status obdarowanego. Jeżeli obdarowany już zdążył przekazać otrzymane w ramach darowizny dobro na rzecz osoby trzeciej, odwołanie darowizny przez darczyńcę nie jest możliwe:
- Darowizna na rzecz osoby trzeciej. Jeżeli obdarowany zdążył przekazać dar na rzecz osoby trzeciej, darczyńca nie ma prawa do odwołania darowizny. Przepisy prawa chronią bowiem nabywcę, który nabył dobro w dobrej wierze, nie wiedząc o ewentualnych problemach związanych z darowizną.
Podsumowując, odwołanie darowizny jest możliwe tylko w ściśle określonych sytuacjach, zazwyczaj wymagających udowodnienia pewnych okoliczności w sądzie. Każdy, kto rozważa możliwość darowizny, powinien mieć na uwadze te ograniczenia.
Odwołanie Darowizny: Termin
Termin na odwołanie darowizny jest jednym z kluczowych elementów, który należy mieć na uwadze przy rozważaniu takiego kroku. Zgodnie z polskim prawem, termin ten jest ściśle określony i wynosi rok od momentu, kiedy darczyńca dowiedział się o podstawie do odwołania darowizny. Oznacza to, że od chwili, gdy darczyńca staje się świadomy faktów, które mogą skłonić go do odwołania darowizny – na przykład ciężkiego przestępstwa dokonanego przez obdarowanego lub znacznego pogorszenia swojej sytuacji materialnej – ma on dokładnie rok na podjęcie decyzji i podjęcie odpowiednich działań prawnych.
Jest to bardzo ważne, ponieważ po upływie tego okresu, nawet jeżeli darczyńca spełnia wszystkie formalne warunki do odwołania darowizny, prawo do tego upada. W praktyce oznacza to, że po upływie roku od momentu uświadomienia sobie podstaw do odwołania, darczyńca nie może już skorzystać z prawa do odwołania darowizny, niezależnie od okoliczności. To zasada ma na celu ochronę stabilności prawnego obrotu i pewności prawnej obdarowanego.
Źródło: Vecteezy
Czy Można Cofnąć Darowiznę Mieszkania?
Cofnięcie darowizny mieszkania jest możliwe, jednak jest to proces skomplikowany i wymaga spełnienia ściśle określonych warunków. Proces ten jest analogiczny do procesu odwołania darowizny rzeczy ruchomych, z tym że mamy tu do czynienia z nieruchomością, co wiąże się z dodatkowymi formalnościami.
Podstawowe warunki, które muszą zostać spełnione, aby cofnąć darowiznę mieszkania, to niewdzięczność obdarowanego lub znaczne pogorszenie sytuacji materialnej darczyńcy. W przypadku nieruchomości, do tych warunków dochodzi jeszcze konieczność zmiany wpisu w księdze wieczystej, co dodatkowo komplikuje cały proces.
Warto podkreślić, że możliwość cofnięcia darowizny mieszkania jest ograniczona i zależy od konkretnej sytuacji. Mimo iż prawo przewiduje taką możliwość, to jednak jest to środek skrajny i zdecydowanie rzadko stosowany. Przede wszystkim, decyzja o darowiznie powinna być dobrze przemyślana, ponieważ jej cofnięcie jest trudne i często niemożliwe.
Na koniec
Cofnięcie darowizny, w tym darowizny mieszkania, jest możliwe, ale pod pewnymi warunkami. Najważniejsze to niewdzięczność obdarowanego lub znaczne pogorszenie sytuacji materialnej darczyńcy. Warto jednak pamiętać, że odwołanie darowizny musi nastąpić w ciągu roku od momentu, kiedy darczyńca dowiedział się o możliwości cofnięcia darowizny. Jeżeli przegapi ten termin, prawo do odwołania darowizny upada.
Aktualności
W 2023 roku wprowadzono projekt ustawy, który ma na celu zaostrzenie przepisów dotyczących odwołania darowizny. Projekt ten jest jednak wciąż w fazie konsultacji i nie wiadomo, czy i kiedy wejdzie w życie.
Najnowsze komentarze