Czym jest forfaiting i czym różni się od faktoringu

Faktury oraz kalkulator, symbolizujące istotę forfaitingu

Forfaiting to rodzaj narzędzia finansowego służący do handlu międzynarodowego. To prawny instrument, który polega na dyskontowaniu wierzytelności w kontekście transakcji handlowych. Krótko mówiąc, jego przedmiotem są wszelkie należności od zagranicznych podmiotów. Jednak czym dokładnie jest forfaiting, na czym polega i co odróżnia go od faktoringu? Zapraszamy do zapoznania się z naszym artykułem.

Czym jest forfaiting?

Forfaiting to forma finansowania handlu międzynarodowego, która pozwala eksporterom sprzedać swoje długoterminowe należności wynikające z umów handlowych instytucji finansowej, najczęściej bankowi. W praktyce, proces ten polega na przeniesieniu praw do otrzymania przyszłych płatności na rzecz banku lub innej instytucji finansowej, która w zamian przekazuje eksporterowi płatność natychmiastową.

Kwota, którą eksporter otrzymuje, zazwyczaj wynosi od 70% do 90% wartości należności. Reszta to marża dla instytucji forfaitingowej, która kompensuje jej ryzyko związane z przyszłymi płatnościami. Transakcja jest z reguły bez regresu, co oznacza, że instytucja finansująca nie ma prawa do dochodzenia od eksportera zwrotu wpłaconych środków, nawet jeśli importer nie uiści płatności.

Główną zaletą forfaitingu jest to, że pozwala eksporterom zabezpieczyć się przed trzema głównymi rodzajami ryzyka związanymi z handlem międzynarodowym: ryzykiem niewypłacalności importerów, ryzykiem walutowym oraz ryzykiem politycznym. Ryzyko niewypłacalności dotyczy sytuacji, w której importer nie jest w stanie uiścić płatności. Ryzyko walutowe wynika z możliwości zmiany kursów walut, co może wpłynąć na wartość przyszłych płatności. Ryzyko polityczne jest związane z nieprzewidywalnymi zmianami w polityce krajowej lub międzynarodowej, które mogą wpłynąć na możliwość realizacji transakcji.

W ten sposób, forfaiting umożliwia eksporterom skoncentrowanie się na swoim podstawowym biznesie, czyli produkcji i sprzedaży towarów, zamiast martwić się o różne formy ryzyka. To sprawia, że jest to atrakcyjna opcja dla firm prowadzących działalność na arenie międzynarodowej, które chcą zminimalizować swoje narażenie na ryzyko i poprawić płynność finansową.

Forfaiting w Polsce

Forfaiting w Polsce staje się coraz bardziej popularnym rozwiązaniem finansowym dla firm prowadzących działalność na rynku międzynarodowym. Jego popularność wynika z faktu, że jest to metoda, która efektywnie zabezpiecza przed różnymi ryzykami związanymi z handlem międzynarodowym, takimi jak ryzyko niewypłacalności kontrahenta, ryzyko walutowe czy ryzyko polityczne.

Polskie banki i instytucje finansowe, obserwując rosnące zapotrzebowanie na tego typu usługi, oferują szeroką gamę usług forfaitingowych. Z reguły, usługi te są dostosowane do specyficznych potrzeb i wymagań różnych sektorów gospodarki. Na przykład, dla firm działających w branży produkcyjnej, forfaiting może obejmować faktury za dostarczone towary. Dla firm z sektora usług, mogą to być faktury za usługi konsultingowe czy IT.

Kolejnym aspektem, który przyczynia się do rosnącej popularności forfaitingu w Polsce, jest fakt, że polskie firmy coraz częściej ekspandują na rynki zagraniczne. Dla tych firm, zarządzanie ryzykiem związanym z handlem międzynarodowym jest kluczowym elementem ich strategii. Forfaiting, dzięki swoim właściwościom, pozwala im to ryzyko efektywnie zarządzać.

Umowa forfaitingu i jej charakterystyka

Umowa forfaitingu, podobnie jak każda umowa handlowa, definiuje warunki transakcji. To właśnie ona określa, jakie dokumenty są wymagane, jakie jest ryzyko dla obu stron, jakie są koszty transakcji i kiedy nastąpi płatność. Istnieją różne rodzaje forfaitingu – może on obejmować zarówno faktury, jak i weksle, a nawet kontrakty na dostawy i usługi. Umowa taka powinna zawierać określone dane.

Dwaj mężczyźni, którzy podpisują umowę forfaitingu Źródło: Vecteezy

Forfaiting a faktoring – czym się różnią?

  1. Rodzaj transakcji. Forfaiting jest zazwyczaj stosowany do finansowania dużych, jednorazowych transakcji, a więc jest często stosowany w handlu międzynarodowym, gdzie wartość transakcji może sięgać milionów dolarów. Faktoring, z drugiej strony, jest stosowany do finansowania mniejszych, często powtarzających się transakcji, co jest typowe dla handlu krajowego.
  2. Okres kredytowania. Forfaiting ma zazwyczaj dłuższy okres kredytowania, który może wynosić od kilku miesięcy do kilku lat. Faktoring, natomiast, jest krótkoterminowym rozwiązaniem finansowym, zwykle z okresem kredytowania od kilku dni do kilku miesięcy.
  3. Ryzyko niewypłacalności. W przeciwnym razie niż w faktoringu, forfaiting jest transakcją bez regresu. Co to oznacza? Że ryzyko niewypłacalności jest całkowicie przeniesione na forfaitera. W przypadku faktoringu, ryzyko niewypłacalności jest często podzielone pomiędzy firmę faktoringową a sprzedawcę.
  4. Prawa regresu. W forfaitingu, prawo do dochodzenia zobowiązań przechodzi na forfaitera, co oznacza, że eksporter jest całkowicie wolny od ryzyka niewypłacalności dłużnika. W przypadku faktoringu, prawa regresu mogą pozostać z firmą faktoringową lub sprzedawcą, w zależności od warunków umowy.
  5. Zakres usług. Firma faktoringowa często oferuje dodatkowe usługi, takie jak zarządzanie należnościami, inkaso czy ubezpieczenie kredytu. Forfaiting zwykle nie obejmuje takiego zakresu usług, skupiając się głównie na finansowaniu transakcji.
  6. Waluta transakcji. Forfaiting jest często stosowany w handlu międzynarodowym i zazwyczaj obejmuje transakcje w walucie innej niż krajowa, co pozwala na zabezpieczenie przed ryzykiem walutowym. Faktoring jest zazwyczaj prowadzony w walucie krajowej.
  7. Odbiorcy usług. Forfaiting jest zwykle dostępny dla dużych korporacji z silną zdolnością kredytową, które prowadzą handel na dużą skalę. Faktoring, z drugiej strony, jest często skierowany do małych i średnich przedsiębiorstw.

Aktualności z forfaitingu

W 2023 roku, Polska Izba Forfaitingu, organizacja zrzeszająca polskie instytucje oferujące usługi forfaitingowe, opublikowała raport, z którego wynika, że wartość transakcji forfaitingowych w Polsce wzrosła o 20% w porównaniu do poprzedniego roku. To pokazuje, jak duże znaczenie ma forfaiting dla polskiego handlu międzynarodowego.

Warto wiedzieć

  1. Pochodzenie nazwy. Słowo „forfaiting” pochodzi od francuskiego słowa „forfait”, które oznacza „rezygnację”. W kontekście finansowym, odnosi się do rezygnacji z praw do przyszłych płatności w zamian za natychmiastową płatność.
  2. Historia. Forfaiting pojawił się po raz pierwszy w latach 60. XX wieku jako forma finansowania dla eksporterów sprzętu i maszyn do krajów rozwijających się, które miały problemy z dostępem do kredytu.
  3. Zabezpieczenia. Forfaiting często wymaga pewnej formy zabezpieczenia, takiej jak gwarancja bankowa lub ubezpieczenie, co zwiększa bezpieczeństwo transakcji dla eksportera.
  4. Zastosowanie. Forfaiting jest często stosowany w branżach, które wymagają dużych inwestycji kapitałowych, takich jak budownictwo, energia, telekomunikacja czy transport.
  5. Regulacje prawne. Forfaiting jest regulowany przez prawo międzynarodowe i lokalne. W niektórych krajach, takich jak Indie, rząd wdrożył specjalne przepisy dotyczące forfaitingu, aby ułatwić firmom dostęp do tej formy finansowania.
  6. Rynek forfaitingu. W przeciwności do faktoringu, forfaiting ma globalny rynek, gdzie papiery wartościowe wynikające z forfaitingu są często sprzedawane na głównym rynku.
  7. Koszty. Koszty forfaitingu mogą być wyższe niż w przypadku innych form finansowania, ze względu na większe ryzyko i dłuższy okres kredytowania.
  8. Rola doradców. Doradcy finansowi mogą pomóc w negocjacjach i strukturyzacji umów forfaitingowych, pomagając firmom maksymalizować korzyści z tej formy finansowania.
  9. Wpływ na bilans. Forfaiting może pomóc firmom poprawić ich bilans, ponieważ przekształca należności na gotówkę, co zwiększa płynność finansową firmy.
  10. Ryzyko kursowe. W przypadku transakcji międzynarodowych, forfaiting może wiązać się z ryzykiem kursowym, jeśli transakcja jest denominowana w walucie innej niż krajowa. Warto pamiętać o tym aspekcie.